Afval we hebben er allemaal mee te maken en met alle verschillende belanghebbenden (bewoners, ondernemers, toeristen, etc.) die het Centrum kent al helemaal. Daarom besteden we tijdens het tweede politieke café van dit jaar aandacht aan dit thema. Drie sprekers belichten vanuit drie verschillende perspectieven het onderwerp afval.
De eerste spreekster van de avond is Fenna Smits. Fenna is antropoloog en doet aan de UVA onderzoek naar de relatie tussen afval en schoon water, hoe dat mensen verbind en welke rol technologie daarin speelt.
Fenna neemt stelt ons antropologische en bijna filosofische vragen als: ‘wat is schoon?’ Zo vinden we schoenen niet vies, maar wel als die op tafel staan. De wc maken we schoon met bleek, maar het water vervuilen we daardoor met datzelfde goedje. Fenna legt ons uit waarom op deze manier kijken naar problemen nuttig is. Vaak leiden oplossing voor een van afvalproblemen weer tot volgende problemen.
Het probleem van afval is dat er niet een goede plek is waar we het kwijt kunnen. Daarom is afval iets waarmee we moeten leren leven en waar we continue zorg voor moeten dragen. Daarbij is het belangrijk naar de herkomst van het afval te kijken en naar het gedrag wat wij mensen vertonen ten opzichte ervan.
De volgende spreker is Peter van Dam. Peter is historicus en neemt ons mee in de geschiedenis van afval. Afval is een product van de consumptiemaatschappij, daarmee zijn we allemaal verantwoordelijk voor het afval wat we produceren. Consumptie betekent afval het is daarbij belangrijk om naar de hele keten te kijken. Zo zijn we te gewend geraakt aan wegwerpproducten.
Afval is niet een probleem van de laatste jaren, het is altijd een bron van zorgen geweest. Heel vroeger was het afval voornamelijk organisch afval en een potentieel hardvuur voor ziekten. Vroeger stopte we ons afval vaak onder de grond. In 1905 werd er een actiegroep, het nog steeds bekende Natuurmonumenten, opgericht om te voorkomen dat het bij het Naardermeer een vuilnisbelt zou worden.
Tot de dag vandaag stoppen we ons ergste afval weg zodat wij niet geconfronteerd hoeven te worden met de gevolgen ervan.
Tot slot zijn er vele initiatieven bedacht voor het verminderen van rotzooi waarvan sommigen meer effect hebben dan anderen zoals geld te vragen voor plastic tasjes of statiegeld op blikjes en flesjes.
De laatste spreker van de avond is Micha Mos van het dagelijks bestuur van stadsdeel Centrum (Groenlinks). Micha heeft het onderwerp in z’n portefeuille en houdt zich dagelijks bezig met dit onderdeel. Hij vertelt opgeruimd over alle initiatieven die er in stadsdeel zijn. Zo lopen er verschillende pilots bijvoorbeeld om op afspraak huisvuil op te halen in de negen straatjes. Uit het onderzoek blijkt dat de resultaten heel positief zijn. Een van de uitkomsten is dat mensen netter het huisvuil scheiden wanneer het persoonlijk wordt opgehaald. In de Wallen is er een test geweest met doneren van blikjes en flesjes aan de zijkant van prullenbakken. Dit werkte minder goed, maar een nieuw initiatief is dat deze in gele afvalbakken gedoneerd kunnen worden. Als de problemen rondom het verzamelen van statiegeldblikjes, waardoor vuilnisbakken binnenste buiten worden gekeerd, ter sprake komt, onderstreept Micha dat het ook te maken heeft dat velen het geld van de blikjes en flesjes nodig hebben om rond te komen en het dus is ook een armoede en huisvestingsprobleem is. Ten slotte heeft stadsdeel Centrum de uitdaging alle anonieme bezoekers bewust te maken dat ze netjes met onze buurt om moeten gaan. Afval zal altijd in ontwikkeling blijven en daarmee is er nooit één passende oplossing voor te vinden.
Na de uitmuntende sprekers is het tijd om zelf aan de slag te gaan. Dit wordt gedaan door in groepjes uiteen te gaan. Op de tafels liggen grote vellen papier om per groepje antwoord te geven op de volgende drie vragen:
Hoe is de afvalsituatie nu in jullie omgeving? Welke oplossingen hebben jullie hiervoor? Hoe ziet je buurt er daarna uit?
Na 20 minuten werken, is het tijd om de posters toe te lichten per groep.
Vele mooie ideeën worden gedeeld. Bij deze een korte greep uit de ideeën: Stel bewoners in de buurt aan voor verantwoordelijkheid netheid in de buurt. Deze bewoners kunnen het goede voorbeeld tonen en mensen aanspreken. Zorg voor sociale controle, elkaar aanspreken op afval te vroeg buiten zetten, kosten zoveel mogelijk terug leggen bij de producenten, voor karton ook statiegeld vragen, verantwoordelijkheid voor winkels denk aan wegwerp bekers ook daar inleverpunten voor statiegeld, scholen inlichten.
Oproep: Sluit je aan bij Clean Up Your City! Dit initiatief gaat een keer per maand de straat op om met bewoners de buurt schoon te maken. Ten slotte willen we allemaal een mooie groene buurt met minder afval.
Verslag: Fréderique Haanraadts en Simon van der Sleen
